Vatikan Arşivleri’nde İlk Çanakkale Savaşı!

New East Foundation uzmanları Rinaldo Marmara ve Canan Parmaksızoğu Sami’nin Vatikan Arşivleri’nde yaptığı çalışmalar, çok önemli bir belgeyi gün ışığına çıkarttı.

Türklerin tarihteki ilk Çanakkale Zaferi bilindiği gibi 20.YY’da değil, 1657 yılında, 17.YY’da yaşanmıştı. Çanakkale önlerine gelen Papalık Donanması, burada Türkler tarafından yenilip, geri dönmek zorunda kalmışlardı. New East Foundation uzmanları tarafından ele geçirilen bu doküman, bu savaşa bizzat katılan Vatikan Generali’nin günlük savaş notlarını içeriyor.

New East Foundation, tarih çalışmalarına büyük bir katkı sunacağını düşündüğü bu çalışmayı, T.C Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajanı işbirliği ile dünya tarihçilerinin ve entelektüellerinin dikkatlerine sunuyor.

İlk Çanakkale Zaferi Kitabı
New East Foundation uzmanlarının Vatikan Arşiveri’nden çıkarttığı 1657 tarihli bir el yazmasının Türkçe çevirisinden oluşan bu kitap, beş kadırgadan oluşan ve Papa’nın yeğeni Giovanni Bichi tarafından komuta edilen Papalık donanmasının İtalya’dan hareket ederek Çanakkale Boğazı açıklarına seyrini ve burada Osmanlı galibiyeti ile sonuçlanan tarihimizin ilk Çanakkale savaşını anlatmaktadır. Kitapta, aynı zamanda, 1657 tarihinde gerçekleşen bu zorlu savaş esnasında, yazarın bizzat gözlemleyerek kendi eli ile çizdiği çok değerli 7 harita yer almaktadır. Vatikan Arşivleri’nden tarihçi Dr. Rinaldo Marmara tarafından bulunup çıkarılan ve tarihçi Canan Parmaksızoğlu Sami tarafından Türkçe’ye çevrilen bahsi geçen el yazmasını içeren bu kitabın, 1915 Çanakkale Zaferi’nin 100. Yılında, Türk tarihi açısından büyük önem taşıyan bu şanlı savaşa ışık tutacağı düşünülmektedir.

XVII. yüzyılın ikinci yarısında, Venedik Cumhuriyeti’ne ait bir ada olan Girit, gerek siyasi, gerekse iktisadi sebeplerden dolayı, Osmanlı Devleti’nin hedefi olmuştur. 1645 tarihinde Girit, Osmanlı Devleti’ne, Venedik Cumhuriyeti’ne savaş ilan etmek için uzun süredir beklediği fırsatı vermiş, adanın ve özellikle de adanın kalbi olan Kandiye’nin zaptı, tam yirmi beş sene sürmüştür. Köprülüzade Fazıl Ahmet Paşa’nın liderliğindeki Osmanlı donanmasının, Kandiye’yi 1669 senesinde işgali ile Girit, Osmanlı toprağı olmuş, böylelikle 25 sene süren ve Osmanlı-Venedik ilişkilerine damga vuran bu çetrefilli savaş, Osmanlı Devleti’nin zaferi ile sonuçlanmıştır.

Bu savaşı Osmanlı Devleti için en zor kılan hadiselerden biri, 24 Mayıs 1648’de, Venedik donanmasının Çanakkale Boğazı’nı abluka altına alması olmuştur. 1651-1656 yılları arasında Venedik, ablukayı kuvvetlendirmiştir. Ancak, 1657 tarihinde, Papalık gemilerinin de katılımı ile düşmanın kuvvetlenmiş olmasına karşın Osmanlı donanması, Çanakkale Boğazı’ndaki ablukayı başarı ile aşmayı başarmıştır. Venedik Amiral gemisinin, Osmanlı topu ile vurularak infilak etmesi ve tarihimizde Kör Kaptan olarak bilinen Venedik donanmasının başı Amiral Lazzaro Mocenigo’nun hayatını kaybetmesi, savaşın gidişatını tamamıyla Osmanlı lehine çevirmiştir. Yaşanan bu hadise, 25 sene süren bu önemli savaşta dönüm noktası olmuş, Osmanlı donanmasının Çanakkale açıklarında büyük bir zafer kazanmasına sebep olmuştur.