Kent Söyleşileri’nde Gallipoli Memorial Club Konuşuldu

Gallipoli Memorial Club Mali Direktörü John Brogan, Eski Sdyney Başkonsolosu Niyazi Adalı ve ÇÖMÜ Avustralya Merkezi Müdür Yardımcısı Azer Banu Kemaloğlu Kampüs FM’de Öznur Doğangün’ün konuğu oldu.

Öznur Doğangün: John Brogan Kimdir?

John Brogan:Sdyney’deki Gallipoli Memorial Club’ın, Gelibolu Anma Kulübü’nün Mali Direktörüyüm. Niyazi Adalı Sdyney’de başkonsolosluk yaptığı dönemde birliğimizle çok sıkı ilişkileri oldu. Niyazi Adalı’nın görev süresi bitmek üzereyken bizimle Gallipoli Memorial Club’ın Türkiye’yle işbirliğine geçmesini önerdi.

Bu süreçte önce ÇOMÜ’yle bağlantıya geçtik. Daha sonra yerel nitelikteki işadamlarıyla görüştük. Bu ziyaretler 2004-2005 yıllarında oldu. Önce elimizdeki imkanlara baktık ve öncelikle Galiopolu Artrays Resim Yarışması adlı bir proje başlattık.

Niyazi Adalı: John Brogan 2006 yılında Çanakkale’ye geldi ve ne yapabiliriz düşüncesiyle Çanakkale’yi incelediler. Ardından üniversiteyle temaslarımız oldu. Bu bağlamda üniversiteye kitap bağışında bulunduk. Sonra bu yıl 8. yılı olan Çanakkale Resim Yarışması Projesi gündeme geldi.

Öznur Doğangün: Galipoli Memorial Club Ne Zaman ve Ne Amaçla Kuruldu?

John Brogan: İlk olarak 1918’de 1.Dünya Savaşı’ndan dönen askerlerle bir birlik kuruldu. Kuruluş amacı ise 1915 yılındaki savaş esnasında askerlerin kendi aralarındaki yardımlaşma, dayanışma ve arkadaşlıklarını güçlendirmek için kuruldu. II.Dünya Savaşı’ndan sonra bir hayli ilerledi. Bu birlikler zamanla daha da gelişti ve hükümetin 1972 yılında bazı yasaları yürürlüğe koymasıyla birlikte kulüp haline dönüştü. Galipoli Memorial Club’ta bu şekilde bu ismini aldı.

Niyazi Adalı: Karşı yarımadada düzenlenen hemen hemen her etkinliğe her sene katılıyoruz.1999-2003 sonuna kadar Sdyney’de Başkonsolosluk’ta bulundum. Bu dernek her sene düzenlediği “Kanlısırt Anma Törenlerine beni de konuşmacı olarak çağırdı ve bu dernekle orda tanıştım.

Daha sonra bir Türk fotoğraf sanatçısı Sydney’de bir sergi yapmak istedi. Biz de bu konuda dernekten (Gallipoli Memorial) yardım istedik. Dernek bunu kabul etti. Gerçekleştirdiğimiz bu sergi iyi bir tesadüf olarak 25 Nisan’a denk düştü.Bu tarihte resimlerimiz teşhire kondu ve çok etki yaptı.Ziyaretçiler şehitlikler, diğer anıtlar, gaziler, iki ülkenin bayraklarından oluşan bu sergiden çok etkilendiler.

Daha sonra o dönemde derneğin başkanını Gelibolu’ya davet ettim. O da bu konuda John Brogan’ı görevlendirdi. Bundan sonra bütün projeleri John Brogan geliştirdi. Burada kurulmuş olan Avustralya-Türkiye Kültür Merkezi’ndede büyük katkısı oldu.

Öznur Doğangün: 2003’te Göreviniz Bitince John Brogan’la İlişkileriniz Nasıl Devam Etti?

Niyazi Adalı: Oğlum orada doktora yapıyor. John Borgan’da sürekli gelip gidiyor Türkiye’ye. Ben ise kış aylarını Avustralya’da geçiriyorum.

Öznur Doğangün: Avustralya’da Bu Topraklara Olan Bakış Açısı Nasıl?

Bizim için 29 Ekim’in önemi ne ise, onlar içinde 25 Nisan 1915’te Arıburnu’na yaptıkları çıkarma aynı öneme sahip.25 Nisan bütün Avustralya’da şafak törenleriyle kutlanıyor. Avustalya’da halk ve özellikle gençlerin Çanakkale’ye ilgisi artarak devam ediyor.

Öznur Doğangün: John Brogan için 25 Nisan Ne İfade Ediyor?

John Brogan: Hissettiklerimiz çok derin ve özellikle genç nüfusa sahip olduğumuzdan dolayı daha da anlamlı hale geliyor. 25 Nisan’da Anzakların, yani Avustralya ve Yeni Zellandalı askerlerin Anzak Koyu olan ilk karaya ayak bastıkları yer. Burada Türklerden saldırı alması sonucu geri çekildi. Çok kişi hayatını kaybetti ve yeni bir ulus olarak adımımızı attık. Yıllar geçtikçe insanlar bu törenlere daha çok katılmaya başladılar.

Öznur Doğangün: Gelipoli Memorial Club Şuana Kadar Çanakkale’yle ilgili, üniversiteyle ilgili Neler Yaptı?

Niyazi Adalı: Çanakkale’de yapılan resim yarışmasının aynısı Avustralya’da da yapılıyor. Bu yarışmanın amacı Türk vatandaşları ile Türkiye’de ikamet eden Avustralya’lı ve Yeni Zellanda’lılar bizim yarışmamıza katılabiliyor. Aynı şekilde ordada Avustralya’da ikamet eden Türkler de bu yarışmaya katılabiliyor. Bu yarışma 2015’e kadar devam edecek.

Öznur Doğangün: Bu yarışmaya katılımcıların sayısı nedir?

Niyazi Adalı: Her iki ülkede 200’e yakın resim katılıyor bu yarışmaya. Her ülkede 1.gelen resimleri alıkoyuyoruz ve o birinci resimlere ödül veriliyor. Bu alıkoymanın nedeni 2015’te savaşın 100.yılı olması nedeniyle bu toplanan birinci resimler bir araya getirilerek her iki ülkede gezici bir sergi oluşturulacak. Şu an Çanakkale bazında olmasına rağmen bu sergilerin 2015’te daha geniş bir coğrafyada olması düşünülüyor.

Gelipoli Memorial Derneği daha başka faaliyetler de yapıyor. Bu projelerden birisi olarak; dernek, Kanlısırt Svaşı’nda 7 askere Victoria Nişanı veriliyor. Savaşın toplamında 9 askere verilmiş. Bu 9 askerin büstlerini Sdney’de dikme projesi var.

Başka bir faaliyetleri ise bu dernek; savaşa katılmış askerlerin torunlarına verilen burslara katkı yapıyorlar. Diğer bir faaliyet olarak ise, Kanlısırt Savaşı’nın anma töreni 18-20 Ağustos civarında yapılıyor. Bu faaliyetler 2015’te daha da çeşitlendirilecek.

Öznur Doğangün: Habertürk’teki haberinize göre; “Sdyney’in göbeğine 100. yıl Çanakkale Müzesi Kuruyoruz” diye. Bununla ilgili bilgi verir misiniz?

John Brogan: Konuyla ilgili bina Sydney’in önemli bir yerinde denize yakın. Binanın sahipleri kendi aralarında anlaşarak ön yüzü aynen duracak arkasında çok katlı bina yapılacak. Binanın bir kısmı derneğe kalacak ve o binanın giriş kısmı müze olarak kullanılacak.

Dolayısıyla yeni bir binanın inşası noktasında hükümetin onayı bekleniyor. Eğer olursa o binanın 2015’te bitme olasılığı yok. Diğer olasılığa göre de bu mülkün sahibinin onay vermesi durumunda 2015’e yetişme olasılığı var.

Şuan araştırmalarımız devam ediyor. Diğer ülkeleri gezerek diğer müzeler hakkında bilgi getiriyorlar bize.

Niyazi Adalı: Müzenin girişinde her iki ülkeden getirilen resimler girişte teşhir edilecek. En önemlisi de bu müze Avustralya’daki ilk ve tek Çanakkale Müzesi olacak olması. Fakat bunlar henüz planlama aşamasında.

[Kaynak: kampusfm.comu.edu.tr]