Behramkale – Assos Koruma Planı…
Dağ fare doğurdu…
23.10.2019 tarih, saat 11 civarı Behram köyü Koruma imar planı ilk toplantısı için köy kahvesinde bulunduk. 30 civarında köylü, 3-5 kişi Behram Köyüne sonradan gelip yerleşen, bir o kadar da (35 civarı) dışarıdan gelen, üniversite, meslek odası, resmi kurum temsilcisi vardı.
Toplantı başlangıcından sonra anladık ki bu bir plan tartışması değil, ihaleyi alan plancının mevcut durumu belgeleyen analiz çalışmalarının sunuşunun ve varsa açılmasını istediği konuların konuşulacağı bilgilendirme toplantısıymış.
Bilgilendirme 45 dakika kadar sürdü. Plan alan sınırları, sit alan sınırları, parsel sayı ve büyüklük, yapı boyut, adet, çatı, vb. gibi mevcut tespitler paylaşıldı. Sonra var mı soru denildi. Yapılan çalışmalara ne diyelim ki, esas yapacaklarından bahset bize diyen bir sürü söz alma oldu. Mağduriyetler dile getirildi, köylü-İstanbullu ayrımına değinildi.
Her şeye cevap verilme adına, ama biz ne yapalım yasal mevzuatımız böyle denilip sorular cevaplandı.
Mimar İsmail Erten’in arşivinden Behramkale – Assos
Soru cevap bölümünde ifade edilen bilgiler derlendiğinde 3 nokta kritik gözüküyor;
1) Plan çevresiyle bağlantılı değil, sadece eski köy alanı ile iskeledeki yapıların bulunduğu küçük bir alanı kapsıyor. Kuzey batıdaki yeni köy yerleşimini kapsamıyor, son evin civarındaki belli arsaları 100 metrelik köy mücavir alnını) görmüyor, kadırga ve civarı umurunda bile değil, yerleşim dışındaki arkeolojik alan hiçbir veri oluşturmuyor. Yani sanki Anadolu’da yeknesak yaşam süren bir köyün planı yapılıyor havasında.
2) Köy içindeki boş parsellerin boş kalmasını öngörüyor. Soğan bahçesi olmasını önerdiği bu boş parseller, kültürel kimlik içinde değeri en yüksek dünya arazisini oluşturmasına rağmen görmezden geliniyor, kamulaştırma filan da önermiyor.
3) Plan önerisiyle mevcut sürdürülen sistem arasında hiçbir değişiklik yaşanmıyor. Yani zaten mevcut yapı ve kalıntısı olan her bir parsel tescilli statüde olduğu için, koruma kurulu ve mimari tasarımlarla yapılaşabiliyor iken, bu plan var olan aynı binalara özel bir şey katmıyor, boş parselleri yapılaştırmıyor ve inisiyatifi yine koruma kuruluna devreden mevcut sistemi perçinleyerek zorlaştırıyor.
Mimar İsmail Erten’in arşivinden Behramkale – Assos
Bu durumda; Plan niye yapılır?, 40 yıldır beklenen koruma planı ne işe yarar?,
Özellikle evrensel değerler adına;
– Mevzuat hazretleri tarafından yaşamları kısıtlanan,
– Mağduriyet yaşayan,
– Yaşamsal hakları gasp edilen,
– Adalet taleplerini dile getiren
…… Behramkale yerleşikleri bu planla beklentilerini ifade ettikçe, karşılarına dikilen yasal, hukuki zorlukları nasıl aşabilecekler?
Mimar İsmail Erten’in arşivinden Behramkale – Assos
Öncelikle, bu plan yapılan alanın farkına varılmalıdır. Sıradan değil, dünyanın en önemli arkeolojik, kentsel ve kırsal kimliğe sahip yerleşimlerinin birinde planlama yapılmaktadır. Bu özellikleriyle burası bir rant alanı olmadığı gibi, ölü bir köy müzeciliğine de öykünmemelidir. Bu alandaki öncelikli yaşam hakkı köy yerleşiklerinindir. Onların çoğunun istediği, atalarından gördükleri geleneksel tarımsal yaşamı sürdürmek, tarımı ekonomik, sosyal ve kültürel olarak var etmektir. Bu plan tarım üzerine değil, turizm ve yapı rantı üzerine bakış geliştirmektedir. Yani planla gelecek yeni tasarımlar, gerçekle bağlam kuramayacak, sanal bir gerçeklik yaratacaktır.
Ekimin sonlarına doğru gördük ki, köy gerçek yaşamına dönmüş, zeytincilik ve hayvancılık faaliyetleri sanal turizmin önüne geçmiştir.
Mimar İsmail Erten’in arşivinden Behramkale – Assos
Bakınız, bu köy 2 tür tarımsal faaliyet sürdürür, hayvancılık ve zeytincilik. Bu iki faaliyet yüzlerce yıldır ana bina, bahçe ve müştemilat ilişkisini belirlemiştir. Bahçenin uzak köşesinde hayvan ağılı-ahırı, ana bina bitişiğinde ise zeytinyağı deposu-kiler yer alır. Bu müştemilat gerekçesini anlamayan karar vericilerin müştemilatları yok edin talimatıyla aslında bir kimliği yok ettikleri aşikar…
Ana binaların çatıları son yüzyıldır kiremite dönüşmüş, tek katlı kilerlerin çatısı ise toprak dam çatı olarak yaşamda kurutma-soğutma işlevini sürdürmektedir. Bodruma öykünen kimliksiz bağlantısızların, düz dam sevdasına karşılık bulan uygulamaları, aynı kültürel kimliğin yok olmasının bir başka göstergesidir.
Mimar İsmail Erten’in arşivinden Behramkale – Assos
Aslında her şeye kadir olan koruma mevzuat hazretleri bu toplantıyı gerekli görmemiş, klasik plan mevzuatına göre bu bilgilendirme toplantısı yapılmış. Yani istense yapılmaya bilirmiş de… Velhasıl lütfettiler… Bu lütufları 2. Toplantıda sürer mi bilemem…
Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir…
Şimdilik dağ fare doğurdu…
Mimar İsmail Erten Son Yazıları...
- 25/12/2019 Cumhuriyetin İktidarı ve Yıkımlar
- 17/12/2019 Geleneksel Çarşıda Değişim…
- 10/12/2019 Otopark, Trafik ve Politika, Planlama…
- 22/11/2019 Görmeyen Tuttuğunu Öpüyor… Schliemann Hırsız Mı?
- 13/11/2019 Kamusal Yaşam Alanlarında Eşitlikçi, Kişisel Yaşam Alanlarında Özgürlükçü…
- 01/11/2019 Kentin Kuzeyi…
- 23/10/2019 Behramkale – Assos Koruma Planı…
- 08/10/2019 “Mimarlık… herkes için konut” “Architecture… housing for all”
- 13/09/2019 Siyasi Rol Çalma…
- 09/09/2019 İnşaatın Kendisi Zaten Kriz…
Sizin Yorumunuz...
Sizin Yorumunuz...
Son Haberler...
Yorumlar...
Henüz yorum yok...