Akhilleus’un Kalkanı

19/10/2020

Troia Savaşı’nda Kral Agamemnon’a kızıp savaştan çekilen Akhilleus, Troialıların Akhalara üstünlük sağlaması sonra can yoldaşı Patroklos’un ısrarına dayanamayıp ona kendi zırhını ve silahlarını vererek savaşa katılmasına izin verir. Patroklos’u Akhilleus zanneden Hektor onunla savaşır ve Patroklos’u öldürür. Bunun üzerine Akhilleus savaşa geri dönmek ister fakat silahlarını kaybetmiştir. Annesi Deniz Tanrıçası Thetis’i çağırıp yeni silahlar ister ondan. Thetis ise oğlu için demirci tanrı Hephaistos’a gider ve oğluna yeni silahlar yapmasını ister. Hephaistos Akhilleus için silahlar yapmaya başlar ve ilk olarak kalkanını yapar. Akhilleus’un kalkanı İlyada Destanı’nda uzun uzun anlatılmaktadır. Öyle ki Büyük Ozan Homeros, İlyada’nın 18. bölümünde Tanrı Hephaistos’un yaptığı bu kalkanı yaklaşık 130 mısrada anlatmıştır:

“Koyuldu büyük bir kalkan yapmaya,
dört bir yanı işli, sağlam bir kalkan,
çevresine parlak bir çember attı kalkanın,
ışık saçan on üç katlı bir çember,
gümüşten bir kayığa bağladı kalkanı,
kalkan üst üste beş tabakadandı,
üstüne birçok süsler çizdi, gösterdi ustalığını.
Yeri, göğü, denizi yaptı,
yorulmaz güneşi yaptı, dopdolu dolunayı,
gökyüzünü saran yıldızların hepsini,
Pleiadları, Hyadları, güçlü Orion’u,
hem Araba, hem Ayı denen yıldızı yaptı,
Ayı Orion’a bakar, boyuna yerinde döner,
tek yıldızdır Okeanos’un sularından pay almayan.
İki güzel kentini yaptı ölümlü insanların…” – (Homeros, İlyada, 18: 475-490)

Anlatım bu şekilde uzar gider. İlyada Destanı’nın Antik dönemden itibaren sanata yansımasıyla birlikte Akhilleus da kalkanı ile birlikte seramikler üzerinde resmedilmeye başlanmıştır. Fakat resimlerin çoğunda sol elinde tuttuğu kalkanın iç kısmı resmedilmiştir. Akhilleus’un kalkanının en net şekilde çizildiği resimlerden bir tanesi MÖ 480-475 yıllarına tarihlenen bir hydria üzerinde yer almaktadır. Priamos’un, oğlu Hektor’un cesedini geri almak için Akhilleus’a gelişinin resmedildiği bu sahnede kalkan Akhilleus’un yanı başında asılı durmaktadır.

Priamosun Hektorun cenazesini almak için - 1