“Çanakkale Savaşı-1.Dünya Savaşı ve Osmanlı Yahudileri”

Türkiye Cumhuriyeti topraklarında Yahudi kültürel mirasının anlatıldığı “Çanakkale Savaşı-1.Dünya Savaşı ve Osmanlı Yahudileri’’ isimli belge sergisi Çanakkale’de açılacak.

500.yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesinin derlediği, Türkiye Cumhuriyeti topraklarında Yahudi kültürel mirasının bir döneminin anlatıldığı “Çanakkale Savaşı-1.Dünya Savaşı ve Osmanlı Yahudileri’’ isimli gezici belge sergisi, 18 Mart 2018 Çanakkale Zaferi etkinlikleri çerçevesinde 6. durak olarak, Çanakkale Mekor Hayim Musevi Sinagog Vakfı ev Sahipliğinde ve maddi desteği ile, 15 Mart- 15 Nisan tarihlerinde Çanakkale Mekor Hayim Sinagogu’nda (Havra) ziyarete açılacak.

“Sergide , %70’i yabancı kaynaklı olmak üzere toplamda 66 eser yer almakta”
Eserlerin çoğu görsel materyal olmakla birlikte, görselleri tamamlar nitelikte 10 kadar metin/öykü panosu da bulunuyor. Oluşturulması yaklaşık bir buçuk yıl süren sergi çalışmasındaki görsel materyal ve öyküler, öncelikle bu coğrafya içerisinde yaşayan Yahudiler ve daha sonra ise yaşamlarını başka ülkelerde devam ettiren vatandaşlara yapılan duyurularla elde edildi. Türkiye Yahudi Toplumu, özellikle son 6 yıldır İstanbul’da Yahudi Kültür Günü yapmakta ve 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi’nde halka açık sergiler düzenlemektedir. Ancak 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi önderliğinde ilk kez bu kadar geniş kapsamlı bir belge sergi çalışması gerçekleştirildi ve gezici sergi niteliğiyle değişik illerde ve mekânlarda sergilenmeye başlandı. İlki T.B.M.M. Mustafa Necati Kültür Evi’nde açılan sergi, peşinden Neve Şalom Sinagogu, İ.E.T.T. Tünel Karaköy Galerisi, Edirne Büyük Sinagogu ve Caddebostan Kültür Merkezi’nde ziyaretçilerle buluştu. Türkiye Cumhuriyeti topraklarında, savaş dönemindeki ortak kültürel mirasın anlatıldığı sergi, kapsamlı bir tarihsel süreci içeriyor. Beş ana bölümden oluşan serginin yolculuğu, 1893 yılında Sultan 2. Abdülhamid’e gönderilen dilekçe ile Musevi toplumunun da askere alınması talebiyle başlıyor ve Sarıkamış’tan Çanakkale’ye hatta Galiçya’ya kadar her cephede yer alan, aynı coğrafyada yaşayan insanların, herhangi bir din, dil, etnik köken ayrımı yapmaksızın bir arada kendi vatanları uğruna hayatlarını feda edişleriyle son buluyor. Çanakkale Cephesi’nde, Osmanlı Ordusu’nda, Müslüman askerlerin yanında gayrimüslim askerler de savaşmış ve savaş meydanlarında 558 gayrimüslim asker şehit olmuştur. Çanakkale Savaşları’nın anlatımlarında Osmanlı Yahudileri göz ardı edilseler de vatanı için savaşmış ve can vermiş Yahudiler, sergimizde olduğu kadar, Çanakkale 18 Mart Üniversitesinden Doç. Dr. Mithat Atabay’ın yıllardır devam eden çalışmalarında da açık bir şekilde yer almaktadır. Türkiye Cumhuriyeti topraklarında oluşan sergi kapsamındaki bir asır önceki ortak kültürel miras ve bu mirasın oluşumundaki kahramanlar, “Çanakkale Savaşı-1.Dünya Savaşı ve Osmanlı Yahudileri” isimli belge sergisinde yer bulmakta ve bu gerçekler bir kez daha hatırlanmaktadır.