Çanakkale’nin Maden Geleceği Tablosu!

Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü’nün, Çanakkale il maden potansiyellerini gösterdiği haritaya göre Yenice, Çan ve Çanakkale Merkez ilçe topraklarının çoğu delik deşik edilecek.

Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü’nün verilerinin yayınlanması sonrasında, Ege Bölgesi’nin altında zengin altın yatakları olduğu ve yeterince kullanılmadığı dile getirilmişti. Çevreciler tarafından tepki çeken verilerin ardından, madencilerin Çanakkale ilini ele alan haritayı inceledik. İl Maden Potansiyellerinin yer aldığı haritada Çanakkale ilinin, bulunduğu jeolojik bölge itibariyle çeşitli maden yataklarının oluşumu için uygun bir ortama sahip olduğu dile getiriliyor. Çanakkale ilinin büyük bir kesiminin de içinde bulunduğu Biga Yarımadasının, özellikle baz ve değerli metal yatakları açısından zengin olduğunu belirten MTA, Türkiye’nin bilinen en önemli bakır-kurşun-çinko yataklarının da burada olduğunu ve Genel Müdürlüğün, yoğun bir şekilde bu bölge ve çevresinde maden arama çalışmalarını devam ettirdiğini ifade ediyor.

“Çanakkale İli Maden Potansiyeli Raporunda Bakın Neler Yer Alıyor”

Raporda özellikle Biga Yarımadası’nın maden kaynaklarına yer verilmekte. Çanakkale bölgesinde yer alan tüm kaynakların incelendiğini söyleyen MTA, raporda ayrıca şu önemli verilere yer veriyor:
“Bugünkü bilgilerimize göre Biga Yarımadası’nda 204 adet metalik maden yatağı ve zuhurunun varlığı bilinmektedir. Başta bakır, kurşun, çinko, antimuan ve altın cevherleşmeleri ve bu cevherleşmelere bağlı olarak gümüş potansiyeli mevcuttur. Başlıca bakırkurşun-çinko cevherleşmeleri Biga, Yenice, Bayramiç, Çan ve Lapseki ilçelerindedir. Yenice-
Handere’si, Handeresi, Tozludere Karadur ve Alandere mevkilerinde toplam 5.150.000 ton cevher rezervi saptanmıştır. Bu yöreler zaman zaman işletildiğinden kalan rezerv bilinmemektedir. Bölgedeki önemli metalik cevherleşmelerden bir diğeri altın cevherleşmeleridir. Çanakkale-Bayramiç civarında Genel Müdürlüğümüz tarafından son yıllarda
yapılan çalışmalar sonucunda Bayramiç-Kısacık-Alakeçili-Baharlar altın sahası bulunmuştur. Sahada ortalama toplam 56.537.693 ton rezerv tespit edilmiş olup, saha MIGEM’e devredilmiştir.”

Diğer önemli altın-gümüş cevherleşme alanları

İldeki diğer önemli altın-gümüş cevherleşme alanları ise Kirazlı-Kartaldağ ve Madendağ ile Lapseki-Şahinli altın sahalarıdır. Kirazlı-Kartaldağı’nda, 50.000 ton mümkün; Kirazlı-Madendağı’nda da 8.000.00 ton muhtemel, Lapseki-Şahinli sahasında ise toplam 2.778.000 ton rezerv tespit edilmiştir. Biga Yarımadası’ndaki demir, molibden ve manganez yatakları küçük rezervli kütlelerhalindedir. Yenice-Çamovası’ndaki 202.000 ton rezerve sahip demir cevherinin tamamı geçmişte işletilmiştir. Bunun dışında ildeki diğer demir sahası 400.000 ton rezerve sahip Bayramiç-Kuşçayırı demir sahasıdır ki bu yatakta da tenörün düşük olması ve SiO2 içeriğinin de yüksek olması nedeniyle işletme yapılmamaktadır. Biga, Yenice ve Bayramiç ilçelerinde molibden cevherleşmeleri gözlenmektedir ancak bunlar küçük boyutlu zuhurlardır. İldeki en önemli manganez cevherleşmesi ise 7.047 ton görünür+muhtemel rezervli Çan-Kumarlar sahasıdır.”

Çan-Bayramiç’te Yoğun Kaolen Yatakları

“Çanakkale ili başta kaolen olmak üzere kaolenitik kil, kuvars, çimento hammaddeleri, mermer, barit, bentonit ve tuğla-kiremit hammaddesi gibi endüstriyel hammaddeler bakımından dikkate değer zenginliklere sahiptir. Kaolen yataklarının Çan ve Bayramiç ilçelerinde yoğunlaştığı gözlenmektedir. Ülkemizin en büyük seramik üretim tesisleri Çan ilçesinde bulunmaktadır. Çan ilçesi Yayaköy, Bahadırlı, Halilağa ve Akpınar kaolen yataklarının toplam 1.933.000 ton görünür+muhtemel, 1.602.000 ton mümkün rezerv saptanmıştır. Bayramiç’teki Taşağıl, Amanca, Söğütgediği ve Karaibrahimler mevkiilerindeki kaolen yataklarının toplam rezervi ise 5.705.021 ton olarak belirlenmiştir. Ayrıca Yenice-Yarışköy, Çamyağanköy ve Bayramiç-Amancaköpektaşı sahalarında 2.070.700 ton görünür+muhtemel seramik kili (kaolinitik kil) rezervi bulunmaktadır. Bölgedeki kaolen ve kaolenitik kil yatakları büyük oranda işletilmektedir. Ezine-Ahlatoba, Çamlıca, Kemerdere sahalarında 22.650 ton muhtemel kuvars rezervi vardır ve bu saha geçmişte işletilmiştir. Bayramiç kurşunlu’da orijinal ve aktifleştirildikten sonra ağartma toprağı olarak kullanılabilecek 1.000.000 ton mümkün Ca-bentonit potansiyeli yer almaktadır. Çan-Etiler civarında seramik değirmenlerinde kullanılan toplam 3.640.832 ton sileks (filint taşı) potansiyeli vardır ve özel sektör tarafından işletilmektedir. Çanakkale-Ezine-Geyikli ve Tavaklı sahalarında gri gri-beyaz renkli 28.181.000 ton mümkün mermer ve Gelibolu sahasında 13-14 milyon ton kalker 3,5 milyon ton çimento kili
potansiyeli vardır. Lapseki-Kurudere sahasında 91.000 ton barit rezervi bulunmaktadır. İl genelinde düşük tenörlü ve rezervli grafit potansiyelleri bulunmaktadır. Sütlüce ve Yeniköy sahalarında iyi kalite özellikle tuğla imaline uygun tuğla-kiremit hammaddesi vardır.”

Çan ve Linyit
“Genel Müdürlüğümüzün il genelinde kömür ve jeotermal enerji aramalarına yönelik yaptığı
çalışmalar sonucunda Yenice ve Çan ilçelerinde linyit oluşumları ortaya çıkarılmış olup, bunlardan
Çan-Durali’de 86.880.000 ton ve Yenice-Çırpılar’da ise 39.200.000 ton görünür rezerve sahip linyit
sahaları tespit edilmiştir. Çanakkale ili jeotermal enerji bakımından da önemli potansiyele sahiptir.
Ağırlıklı olarak Ayvacık, Kestanbol, Biga, Çan, Lapseki, Bayramiç ve Tuzla ilçelerinde olmak üzere
çok sayıda sıcak su kaynakları bulunmaktadır. Bunlardan Tuzla jeotermal alanında 50.9-97.2ºC
sıcaklığa sahip kaynakta gerçekleştirilen sondajlar sonucunda 145.5-174ºC sıcaklık akışkan görünür hale getirilmiş ve ülke ekonomisine 38.5 MWt termal güce sahip enerji kazandırılmıştır.Biga yarımadası maden çeşitliliği ve rezervi yönünden zengin bölgelerimizden biridir. Bu nedenle Genel Müdürlüğümüzün bu bölgede halen devam eden çok sayıda çalışmaları vardır.Bölgenin maden potansiyelinin geliştirilmesi ve bu bölgeden yola çıkarak yeni yatakların ortaya
çıkarılabilmesi için Çanakkale ili ve çevresinde maden aramalarına yönelik veri oluşturma çalışmaları
devam etmektedir.”

Çanakkale’nin Maden Sahaları

ALTIN (Au)
Merkez-Madendağ-Akbaba Au Sahası
Tenör :1.25 gr/ton Au
Rezerv :8.000.000 ton toplam rezerv.

Lapseki-Şahinli Au Sahası
Tenör :5.76 gr/ton Au
Rezerv :2.778.000 ton toplam rezerv.

Merkez-Kirazlı-Kartaldağ Au Sahası
Tenör :5.2 gr/ton Au ve 4-22 gr/ton Ag
Rezerv :50.000 ton mümkün rezerv.

Bayramiç-Kısacık-Alakeçili-Baharlar Au sahası
Tenör :0.55 gr/ton
Rezerv :56.537.693 ton görünür+muhtemel+mümkün rezerv

ASBEST (Asb)
Dombaycılar Mah (Alakeçi), Biga (Çakırlı, Değirmencik), Kızılviran, Çakırlı Yatakları
Tenör : –
Rezerv :Dombaycılar yatağı geçmiş yıllarda işletilmiştir.

BAKIR-KURŞUN-ÇİNKO (Cu-Pb-Zn)
Biga-Maden, Sarkat Dereleri Yatağı
Tenör :% 26 Pb ve % 7 Zn, % 0.7 Cu
Rezerv :Yatak daha önce işletilmiştir. Halen 444.450 ton tüvenan cevher mevcuttur.

Yenice-Çulfa, Alan Dere, Kurttaşı, Kalkım, Arapuçan Sahaları
Tenör :% 1.74 – 20 Pb, % 0.8 – 9 Zn ve % 0.8 – 1.35 Cu
Rezerv :41.300 ton görünür, 1.364.000 görünür+muhtemel, 2.783.897 ton muhtemel,
1.060.100 ton mümkün, 10.000 ton jeolojik rezerv. Yenice civarlarında
işletilmekte olan ve daha önce işletilmiş olan birçok yatak vardır.

Bayramiç-Kuştepe Sahası
Tenör :% 11.72 Zn ve % 0.97 Pb, % 0.49 Cu
Rezerv :Önceki yıllarda işletilen yatakta 15 500 ton tüvenan cevher vardır.

Çan, Lapseki-Doğancılar, Değirmendere, Kundakçılar Sahaları
Tenör :% 10 Pb ve % 9 Zn, % 1 Cu
Rezerv :100.000 ton görünür+muhtemel rezerv.

BARiT (Ba)
Çanakkale ili Lapseki – Kurudere Sahası
Tenör :% 90 BaCO3
Rezerv :91.000 ton görünür + muhtemel rezerv.

BENTONiT (Ben)
Bayramiç (İçkurşunlu) Sahaları
Tenör :Ağartma toprağı
Rezerv :1.000.000 ton mümkün

ÇiMENTO HAMMADDELERi (Çmh)
Gelibolu Sahası
Tenör : –
Rezerv :13-14 milyon ton kireçtaşı, 3,5 milyon ton kil.

DEMİR (Fe)
Yenice-Çamova Sahası
Tenör :% 52.17 Fe
Rezerv :Çamova sahasında 202.000 ton cevherin tamamı işletilmiştir.

Bayramiç-Kuşçayırı Sahası
Tenör :% 39.62 Fe
Rezerv :400.000 ton. Tenörün düşük ve SiO2’nin yüksek olması nedeniyle işletilmemektedir.

GRAFİT (Grf)
Çanakkale il dahilinde kalite ve rezerv açısından önemli olmayan grafit zuhurları vardır.
Biga-Yuvalar Yatağı
Tenör :% 1.69 C
Rezerv :400-500 ton

KAOLEN (Kao)
Çan-Yayaköy, Bahadırlı, Akpınar Sahaları
Tenör :% 15-36 Al2O3, %2-3 Fe2O3
Rezerv :673.192 ton görünür, 585.000 ton görünür+muhtemel, 447.778 ton muhtemel,
1.602.000 ton mümkün. Yataklar işletilmektedir.

Çatlıkara-Taşağıl T. Sahası
Tenör :% 19 Al2O3
Rezerv :2.050.000 ton görünür+muhtemel rezerv.

Çatlıkara-Amanca, Karatepe
Tenör : % 5.50-17 Al2O3, % 1-8 Fe2O3
Rezerv :1.313.579 görünür + muhtemel rezerv.

Bayramiç-Söğütgediği Sahası
Tenör : % 21-27 Al2O3, % 1.1-11 Fe2O3
Rezerv : 48.182 ton görünür+muhtemel rezerv vardır. Demir içeriği yüksek olmasına rağmen
işletilmektedir.

Bayramiç-Karaibrahimler Çam T.
Tenör : % 27.65 Al2O3, % 2.2-9.4 Fe2O3
Rezerv : 2.292.660 ton muhtemel rezerv vardır.
KiL (Kil)

Yenice-Yarışköy, Çandere Sahası
Tenör :% 25-34 Al2O3, % 1.8-8 Fe2O3
Rezerv :463.950 ton görünür+muhtemel rezerv.

Çamyağanköy Sahası
Tenör : –
Rezerv :293.750 ton muhtemel rezerv.
Bayramiç-Amancaköpektaşı Sahası
Tenör :% 5.5-17 Al2O3
Rezerv :1.313.000 ton görünür+muhtemel rezerv.

KUVARS (Q)
Ezine-Ahlatoba, Çamlıca, Gökçeiçi, Kemerdere Sahaları
Tenör : –
Rezerv :Birçoğu geçmiş yıllarda işletilmiş olan yataklarda 22.650 ton muhtemel rezerv vardır.

MANGANEZ (Mn)
Çan, Kumarlar Sahası
Tenör :%19.6 Mn, % 6 Fe2O3,
Rezerv :7000 ton görünür+muhtemel rezerv.

Lapseki-İlyaslı Sahası
Tenör :% 30.9 Mn
Rezerv :100.000 ton görünür rezerv.

MANYEZİT (Mag)
intepe (Karantina Köyü) zuhuru
Tenör :% 48.71 MgO
Rezerv : –

MERMER (Mr)
Ezine (Bergaz, Geyikli, Tavaklı) Sahaları
Kalite :Gri ve gri-beyaz renkli
Rezerv :28.181.000 ton mümkün rezerv.

MOLİBDEN (Mo)
Biga (Dikmenköy), Yenice (Sofular, Çakıroba), Bayramiç (Tongurlu) zuhurları
Tenör :% 0.015-0.44 MoS2
Rezerv : –

VOLFRAM (W)
Yenice (Hamdibey Köy, Adapires, Kireçlik Dere, Çakıroba) zuhurları
Tenör :% 0.5-10 CaWO4
Rezerv :-

TUĞLA-KİREMİT (TdKi)
Sütlüce ve Yeniköy Sahası
Kalite :İyi kalite
Rezerv : –

URANYUM (U)
Ayvacık-Küçükkuyu Sahası
Tenör : % 0.08 U3O8
Rezerv : 250 ton