Anzakların Sıhhiye Teknesi Bulundu

Avustralyalı ve Türk arkeologların ortak çalışması Gelibolu yarımadasının Suvla Koyu açıklarında bir tarihe ışık tuttu. Çanakkale Savaşları sırasında yaralı Anzak askerlerini gemiye taşırken Türkler tarafından vurulan 51 metrelik tekne bulundu.

Çanakkale’nin Gelibolu yarımadasında bulunan Suvla koyu açıklarında, Avustralyalı ve Türk dalgıçların yürüttüğü ortak proje sayesinde, 95 yıl öncesine ait bir sıhhiye teknesinin kalıntısı bulundu. Savaş sırasında yaralı Anzak askerlerini hastane gemisine taşırken vurularak batan teknenin çıkarılması için projenin Avustralyalı arkeolog Mark Spencer için özel bir anlamı var. Spencer’ın büyük amcası da sıhhiye teknelerinden birinde çalışmış.

2.5 HAFTALIK ÖZEL ÇALIŞMA

Gelibolu’daki aile mirasını keşfetmek için yola çıkan Spencer, Avustralya’nın New South Wales (NSW) eyaletinden 21 bin dolar destek aldı. Türkiye’den de alınan izinlerle, aralarında Türk arkeologların da yer aldığı 12 kişilik ekip hazırlandı. Ardından “Gelibolu Altı Projesi” adlı çalışma başladı. Yaklaşık 2.5 hafta süren çalışma, haziran ortalarında son buldu. Arkeologların bulduğu en önemli parça da, hastaları gemilere taşıyan 51 metrelik tekne oldu. Avustralyalı arkeolog Mark Spencer, “Teknenin 1915’te yapıldığını düşünüyoruz. İngilizler üretmiş; Anzaklar kullanmış” dedi. Tecrübeli Türk arkeolog Selçuk Kolay da, platform üzerinde çarpmayla ortaya çıkan kırıkları belirlemek için sonar çalışması yaptı. Spencer ile ekibi ise çalışmayı fotoğrafladı. Spencer’e göre tekne mükemmel denecek kadar iyi durumdaydı. Spencer, “Hiç bu kadar iyi olabileceğini düşünmemiştik. Türk ordusu tarafından vurulmuş, ancak çok iyi korunabilmiş” dedi.

‘KURŞUN TOPLAR DA VAR’

Avustralya’dan SABAH’ın sorularını yanıtlayan Spencer “Büyük amcam da Gelibolu’da savaşmış. Dedemin abisiydi ve adı Hector Markey idi. Onun hatırası için bu topraklara geldim” diye konuştu. Spencer, “Markey, savaş sırasında geldiği Gelibolu’da Anzak donanmasında hasta taşıyıcı olarak görev yapmış. Yani bu muhteşem keşifte ortaya çıkan platformlardan birinde çalışmış. Belki de bizim bulduğumuzda… Bu keşif benim için geçmişe bir yolculuk oldu. Gidip atalarımı gördüm ve geri geldim. Hayatımda bundan daha büyük bir mutluluk olamaz” diye ekledi. Proje sayesinde, Türk ordusundan kalan kurşun toplar, Avustralya donanmasına ait köprü olarak kullanılmış tahta parçaları da bulundu. Projeye destek veren NSW Eyaleti Planlama Bakanı Tony Kelly, “Gelibolu’nun Altı Projesi”nin ilk önemli bilimsel keşfini gerçekleştirdiğini söyledi. Kelly, “Avustralya ile Türkiye’den ortak 12 kişilik ekip tarihi dalışlar gerçekleştirerek daha önce dalgıçların ve arkeologların hiç dalmadıkları bölgelerde çalıştılar” dedi.

Savaş haritası yapılacak

Projeye destek veren Avustralya’nın New South Wales eyaleti bakan yardımcısı Tim Smith çalışmanın denizin derinliklerine “heybetli bir bakış” attığını söyledi. Smith, 2011’de Gelibolu’ya döneceklerini ve savaşın 100’üncü yılında bölgenin bir haritasını çıkarmak istediklerini anlattı. Araştırma, Avustralya ve Türk hükümetlerine bir rapor halinde sunulacak.

[Kaynak: Sabah]