95 Yıl Önce Batırılan Avustralya Denizaltısı İçin Tören

Çanakkale Boğazı’nda 30 Nisan 1915 günü Sultanhisar torpido botu tarafından batırılan Avustralya’ya ait AE-2 denizaltının anısına Çanakkale’de tören düzenlendi.

Çimenlik Kalesi’nde düzenlenen tören, saygı duruşu ve iki ülke milli marşlarının okunması ile başladı. Törende bir konuşma yapan Kuzey Deniz Saha Komutanı Koramiral Mehmet Otuzbiroğlu, Çanakkale Savaşı sırasında Boğaz’ı geçerek Marmara Denizi’ne ulaşan Avustralya’ya ait AE-2 denizaltısı ile ilgili bilgi vererek, “Onca zorluklara rağmen Çanakkale Boğazı’nı geçmeyi başaran üstün nitelikli denizci personelin yönettiği Avustralya’nın AE-2 denizaltısına karşı Sultanhisar torpido botunun mücadelesi, Türk bahriyesi için önem arz etmektedir. Denizaltı harekatının gizliliğinin su üstü gemileri için daima tehdit oluşturduğu gerçeği, bu mücadelenin değerini bir kat daha artırmaktadır. AE-2 o gün için bir düşman denizatlısıydı. Ancak bugün dost bir milletin karasularımızdaki daimi bir abidesi olarak tarih sayfalarındaki saygın yerini almıştır. Kurulan bu anlamlı dostluk adına, Çanakkale Deniz Müzesi’ne sunduğunuz AE-2 denizaltısının bir modeli ile birlikte 1915’deki 5 günün olaylarını anlatan plaketi, ülkeleri için can vermiş, gazilik unvanı almış kahramanların anısına teslim alıyor, hepsini saygı ile anıyorum” dedi.

Törende bir konuşma yapan Avustralya Deniz Kuvvetleri Komutanı Russel Crane ise 95 yıl önce batırılan AE-2 denizaltısı hakkında bilgi verdi. Yapılan konuşmaların ardından denizaltının anı plaketinin açılışını Kuzey Deniz Saha Komutanı Koramiral Mehmet Otuzbiroğlu ve Avustralya Deniz Kuvvetleri Komutanı Russel Crane birlikte yaptı. Avustralya’da heykeltıraş Ross Bastian tarafından yapılan anı plaketinin Avustralya’da yapıldığı ve Çanakkale’de Çimenlik Kalesi’nde sergileneceği öğrenildi. Daha sonra davetliler kaleyi gezdi.

AE-2 DENİZALTISI NASIL BATTI?
25 Nisan 1915 günü sabah saatlerinde İngiliz, Fransız ve Anzak askerlerini taşıyan çıkarma filikaları Gelibolu kıyılarına yaklaşırken, Avustralya AE-2 denizaltısı da Çanakkale Boğazı’ndan geçerek Marmara’ya açılmaya başladı. AE-2 denizaltısının görevi, Marmara Denizi’ne gizlice girerek Türk ordusunun ikmal yollarını kesip Anadolu’dan Gelibolu’ya gelen asker ve malzeme sevkiyatını durdurmaktı. AE-2 denizaltısı büyük bir sessizlikle Çanakkale Boğazı’nı geçerek Marmara’ya ulaştı. Ancak 30 Nisan günü Ali Rıza Bey komutasındaki Sultanhisar torpido botu tarafından batırıldı. Denizaltı Komutanı Yüzbaşı Henry Stoker ile birlikte 32 mürettebatı teslim oldu ve 1918’de Birinci Dünya Savaşı bitene kadar Türklerin elinde savaş esiri olarak kaldı.

Uzun süre AE-2 denizaltısının battığı yeri tespit etmeye çalışan zamanın İstanbul’daki Rahmi Koç Müzesi Müdürü Selçuk Kolay, 1998 yılında denizaltının battığı yeri belirledi. Çanakkale’nin Biga ilçesine bağlı Karabiga beldesi açıklarında denizin 73 metre derinliğinde bulunan AE-2 denizaltısının bulunduğu yerden çıkarılarak sergilenmesi planlanıyor.

İHA